« DE BEZIELDE HEUVEL »


 

« Er zijn van die plaatsen waar de geest soepel wordt”, schrijft Maurice Barrès in zijn “La Colline Inspirée”. Meer heb ik niet nodig om meteen aan het fantaseren te gaan. Alleen de titel van het werk prikkelt mijn verlangen om meer te weten.

Ik werp een verstrooide blik op het boek, maar het trekt niet echt mijn aandacht. Toch begin ik erin te bladeren en uiteindelijk zet ik me aan ’t lezen. Beetje bij beetje raak ik in de ban van het verhaal van de gebroeders Baillard. De 19de eeuw en de “Belle Epoque” zijn onderwerpen die altijd al mijn nieuwsgierigheden hebben te wekken. Ik ga dan ook al gauw helemaal op hun geschiedenis. Maar het is de manier waarop M. Barrès de heuvel schetst, die me ertoe aanzet om meer te weten komen over deze plek in Lotharingen, die enkele kilometers ten zuiden van Nancy ligt. Het beeld dat hij beschrijft van deze sikkelvormige berg nodigt de wielertoerist uit om een ritje te gaan maken. Een heel kort ritje, want van het ene uiteinde van de halve maan naar het andere is ’t maar vier kilometer. Maar hoe klein de afstand ook is, toch begin ik mijn verbeelding de vrije loop te laten.

Na deze beschouwingen rest mij slechts mijn pelgrimsstaf te nemen en de plaats te gaan verkennen. Anders zou de schrijver van dit artikel zich er het hele jaar vruchteloos op fixeren en stilaan gek worden.

O.L.V van Sion

Ik ken nu de ruwe vrolijkheid van het beklimmen van de helling van Praye tot aan het Kruis van Sion, met de zachte zon op de huid van mijn schedel. Ik leg een steil stuk van 15% in enkele minuten af en word beloond met een schitterend panorama. Mijn blik reikt tot aan de bergen van de Vogezen en ontdekt de prachtige plooiingen in de Lotharingse vlakte. Boven, op het plateau, gaat alles gemakkelijk. De aangename wandeling vertrekt in een van de hoornen van de croissant die een hoogtepunt is van de Lotharingse pelgrimstochten. Met het gebruikelijke circus eromheen. Priesters, clarissen, oblaten, herbergiers, verkopers van religieuze prullaria, reisagenten, boeren en zelfs een verhuurder van mountainbikes lijken in symbiose te leven rond het heiligdom. Op het eerste gezicht moet het daar goed leven zijn. Een omloop rond de kerkelijke gebouwen dompelt de wandelaar in een diepe stilte die hier en daar wordt verbroken door psalmgezangen van de clarissen. De plek ademt sereniteit, vrede en rust uit. Geleidelijk aan raakt de bezoeker in een toestand van stille overpeinzing. Zijn ziel ontwaakt uit haar verdoving. Ook ik word een beetje bevangen door deze spiritualiteit die onbewust een beetje tot me doordringt.

Het vergezicht strekt zich uit over een immense horizon. “De einder die deze vlakte afbakent, bakent een heel leven af : hij heeft een ereplaats aan onze zucht naar het oneindige, en herinnert ons tegelijk aan onze grenzen”. Dit citaat stat als grafschrift gegraveerd op de “Lantaarn van Vaudémont”, een grafzuil die is opgericht ter nagedachtenis van M. Barrès. De inscriptie nodigt de voorbijganger uit na te denken. Als een obelisk reikt de zuil naar de hemel, op een grasheuvel tussen de basiliek van Notre-Dame de Sion en het dorp Vaudémont, aan het andere uiteinde van het gebergte. Eens te meer wordt de bezoeker betoverd door het landschap dat hem, door welke bekoring ook, op deze bult laat halthouden. Ik voel mij vederlicht en bedwelmd door de zuivere lucht. Ik lijk wel een eeuwigheid op deze helling te vertoeven. Wat ik niet begrijp is dat, hoewel ik in het verleden honderden, zelfs duizenden hellingen, cols en bergen heb beklommen, ik op de top nooit zo’n verlangen tot eindeloos nietsdoen heb gevoeld als hier. Maar helaas, de verplichtingen van de 21ste eeuw roepen me tot de orde. Een korte uitstap in de tegenoverliggende vallei leidt me naar het dorp Saxon, waar zich het grootste deel van de geschiedenis van “La Colline Inspirée” afspeelt. Een tiental huizen omzoomt de “rue des Frères Baillard” die omhoogloopt naar de basiliek van Notre-Dame de Sion. Boven gekomen val ik weer voor de bekoring van deze prachtige plek. Nog een omloop en een korte zoektocht naar de “ster van Sion” in het gehucht “La Croix Sainte Marguerite” zijn mijn laatste momenten van schoonheid op deze kleine berg. De uren vliegen voorbij en het is tijd om terug te gaan naar mijn auto in de laagvlakte.

Saxon-dorp

M. Barrès heeft me niet ontgoocheld. Of je nu te voet, met de fiets of met de auto bent, je mag de kans zeker niet laten voorbijgaan om een korte omweg te maken naar de Signal de Vaudémont in het Pays saintois in het hart van Lotharingen. Ook al is het platteland gehuld in een lijkwade van mist, een schuchtere zonnestraal voert de bezoeker al meteen naar de zevende hemel.

September 2000

bruffaertsjo@skynet.be